Heeft vlees eten ons echt menselijk gemaakt?

De menselijke ontwikkeling zou wel eens op veel meer kunnen neerkomen dan op wat de Homo erectus als avondeten had.

Vierentwintig jaar geleden reikte Briana Pobiner in de Noord-Keniaanse grond en legde haar handen op botten die 1,5 miljoen jaar geleden voor het laatst waren aangeraakt. Pobiner, een paleoantropologe, groef oude dierenbotten op en zocht naar sneden en deuken, tekenen dat ze waren afgeslacht door onze vroege voorouders in een poging om bij het vette, calorierijke beenmerg te komen dat erin verborgen zat. "Je reikt door een venster in de tijd," zegt Pobiner, die nu in het Smithsonian Institution in Washington DC werkt. "Het wezen dat dit dier heeft afgeslacht is niet helemaal zoals jij, maar je legt dit directe bewijs van gedrag bloot. Het is echt opwindend."

Dat moment wakkerde Pobiners blijvende interesse aan in hoe het dieet van onze voorouders hun evolutie bepaalde en uiteindelijk het ontstaan van onze eigen soort, Homo sapiens. Vooral vlees lijkt een cruciale rol te hebben gespeeld. Onze verre voorouders aten vooral planten en hadden korte poten en kleine hersenen, vergelijkbaar met die van chimpansees. Maar zo'n 2 miljoen jaar geleden ontstond een nieuwe soort met onmiskenbaar menselijke trekken. De Homo erectus had grotere hersenen, een kleinere darm en ledematen die vergelijkbaar waren met die van de moderne mens.

"De verklaring is dat vlees eten dit mogelijk maakte: we kregen veel meer voeding, en deze geconcentreerde bronnen vergemakkelijkten deze veranderingen," zegt Pobiner. Grote hersenen zijn fenomenale energievreters - zelfs in rust verbruikt een menselijk brein ongeveer 20 procent van de energie van het lichaam.